Санктуарыум Маці Божай Барунскай. Частка І

Гісторыя.

Ня ведаем, кім быў намаляваны абраз Маці Божай Барунскай.* Ведаем толькі, што ён зьяўляецца сэрцам Барунаў, якое прыцягвае да гэтага месца тысячы людзей, што прагнуць укрыцца плашчом Маці. Гэты невялікі (42 на 60 см), але слынны цудамі абраз стаў на працягу гадоў відавочным знакам Пані Найсьвяцейшай. А які быў пачатак культу гэтага абраза? Першы ўспамін пра Маці Божаю Барунскую кажа аб тым, што абраз знаходзіўся ва ўласнасьці вернага слугі Божага, сьвятара Ёзафата Бражыца з закону сьв. Васілія Вялікага. Ксёндз Бражыц кіраваў некалькімі кляштарамі айцоў Базыльянаў у Хэлме, Менску, Полацку і Віцебску. Усюды вызначыўся як набожны прапаведнік. У сваёй жыцьцёвай вандроўцы ён заўсёды меў пры сабе гэты цудоўны абраз, ужо вядомы ласкамі. У 1666г. падчас побыту айца Бражыца ў Менску, успыхнула небясьпечная эпідэмія, якая распаўсюджвалася зь незвычайнай хуткасьцю, і дзе ўзьнікала, там сеяла спусташэньне. Ксёндз Бражыц заўсёды быў гатовы да паслугі капланскай, і не спалохала яго нават гэта хвароба. Ён заўсёды быў пры сваіх авечках, аж да моманту, калі сам захварэў. Сьведкі, якія былі ў час яго хваробы, сьцьвярджалі, што ксёндз памёр. Але празь некалькі гадзін да айца Бражыца вярнулася здароўе. Паведаміў прысутным пры гэтым братам законным, што Маці Божая вярнула яму здароўе, каб не пакідаў хворых у патрэбе і каб далей пашыраў веру, а таксама настаўляў людзей на добрую дарогу. Калі ляжаў непрытомны, аб’явілася яму Пані Нябесная і так сказала:

“Падабаецца мне сын шчырасьць твая каля душ людзкіх, крывёй Сына майго адкупленых. Не стаміся ў ёй! Табе жыцьцё і дар выгнаньня шатана ўпрасіла”.

З гэтага часу, калі хтосьці быў апантаны нячыстай сілай, то прыходзіў да айца Бражыца і, калі толькі адгаворваў малітву, шатан пакідаў цела чалавека. З 1671г. ксёндз Ёзафат кіраваў кляштарам айцоў Базыльянаў пад тытулам сьв. Зофіі ў Полацку і адначасова быў прадстаўніком мітрапаліта Кіпрыяна Жахоўскага. У хуткім часе быў накіраваны ў Віцебск. Прадчуваючы сваю блізкую сьмерць, ксёндз Бражыц перадаў свой найкаштоўнейшы скарб, якім быў абраз Маці Божай зь дзіцяткам, сваяку Мікалаю Песьляку. Адначасова прасіў яго, каб ён шанаваў гэты абраз, тады і яму Маці будзе дапамагаць. Аднак адораны акруціў абраз у палатно і схаваў яго ў скрыню, якая знаходзілася ў фальварку ў Казюкоўшчызьне. 12 лютага 1683г. айцец Бражыц адышоў з гэтага сьвету, аднак перад сьмерцю ўбачыў яшчэ раз Найсьвяцейшую Пані ў такой постаці як на абразе, які меў пры сабе. Мікалай песьляк – насьледнік айца Бражыца – пакінуў свій фальварак і пайшоў на службу да Пліна, у маёнтак падскарбяга надворнага Францскевіча, служыў там аж 5 год і здолеў ужо забыць аб наказе ксяндзя Ёзафата, а таксама аб яго каштоўным падарунку. Уласнасьць падскарбяга Радзымінскага разьмешчана была за 30 міль ад Казюкоўшчызны. Аднак Маці Божая прагнула апекаваць людзей, дапамагаць ім і сьцерагчы ад злога. Таму ва ўладаньнях Песьляка пачынаюць адбывацца розныя, вельмі дзіўныя рэчы. Найсьвяцейшая Пані пастанавіла даць аб сабе знаць людзям. Жыхары Казюкоўшчызны бачаць над будынкамі цудоўную яснасьць. Ім нават здаецца, што будынак гарыць ясным промнем, добразычлівым і поўным любові, але застаецца ён не разбураным. Гэта сядзіба была пад пільнай апекай Маці Божай. Не было тут месца розным няшчасьцям, абміналі ўсякія хваробы, якія раней вельмі часта наведвалі гэты край. Жыхары вельмі дзівіліся і не маглі сабе растлумачыць, чаму так адбываецца. Калі жыхары Казюкоўшчызны цешыліся блаславеньнем Нябеснай пані, Мікалай Песьляк цяжка хварэў і чакаў ужо толькі сьмерці. Калі ляжаў у гарачцы і чакаў свайго канца, аб’явілася яму найпрыгажэйшая постаць і так вымавіла:

“Чаму не задбаеш аб належным месцы для майго абраза, які атрымаў ад майго вернага слугі Бражыца? Прагну, каб людзі, якія просяць майго Сына аб дапамозе ў жыцьці, атрымалі яе пры маім абразе”.

Раніцай, калі Песьляк апрытомнеў, прыпомніў словы Марыі, якія яго вельмі ўзрушылі. Прыпомніў сабе вялікі дар, які атрымаў ад ксяндза Бражыца, пажадаў знайсьці належнае месца цудоўнай выяве. Любой цаной хацеў выправіць сваю памылку, гэта стала яго жыцьцёвай мэтай. Песьляк зразумеў успамін Маці Божай, абраз якой пакінуў у Казюкоўшчызьне. Як мага хутчэй вярнуўся ў свой маёнтак. Там знайшоў скрыню, а ў ёй абраз. Калі яе адкрыў, аж анямеў. Некалі прыгожы абраз, які сьвяціўся сваім цудоўным бляскам, знаходзіўся ў занядбаньні, без пашаны. Не дзіўна – ніхто ўвесь гэты час не адкрываў скрыні. Калі Песьляк глядзеў на гэты абраз, пранізаў яго невыносны боль, што дапусьціў такую вялікую зьнявагу. Заўсёды вярталіся да яго балючыя словы Найсьвяцейшай Паненкі:

“Чаму не задбаеш аб належным месцы для майго абраза”.

Апанавала яго невыносная роспач, і ён так доўга і шчыра маліўся, аж агарнула яго натхненьне. Абяцаў у той час Маці Божай, што пабудуе ёй цудоўную капліцу. Паўстала толькі праблема, дзе знайсьці належнае месца і сабраць адпаведную суму грошай на рэалізацыю дастойнага пачынанья. Затым пастанавіў, што пабудуе капліцу на ўзгорку, які быў яго ўласнасьцю. Калі ішоў на тое месца, каб пераканацца што яно годнае, страціў прытомнасьць, быў так моцна ўражаны што ня ведаў, што зь ім зрабілася. Людзі прынесьлі яго непрытомнага дадому, а яму здавалася што знаходзіцца на ўзгорку і шукае месца для пабудовы капліцы. Зьведаў тады наступнае аб’яўленьне. Стаў перад ім малы хлопчык, ён завёў Песьляка да прыгожай жанчыны, якая стаяла на дарозе, што цяпер злучае Менск зь Вільняй. Калі стаў перад нявестай незвычайнай прыгажосьці, распазнаў у ёй Найсьвяцейшую Марыю з абраза айца Бражыца. Зірнуў тады на малога хлопца і зразумеў, што гэта малы Езус. Калі ўжо быў упэўнены, каго бачыць перад сабою, тады Марыя да яго прамовіла:

“Не будуй для мяне капліцы на тым узгорку, бо тут магілы язычнікаў і ерэтыкоў. Калі пойдзеш за мной, пакажу табе годнае месца, якое сабе выбрала. Хачу, каб менавіта там быў мой абраз”.

Песьляк паслушна пайшоў за праваднічкай і яе Сынам. Ішлі па балоце ў бок Вільні, але прайшлі па ім сухімі нагамі, аж да месца, дзе расходзяцца дарогм на гальшаны і на Вільню. Там марыя затрымалася і, абапіраючыся левай рукой аб дрэва, указала Мікалаю месца, дзе павінен стаяць крыж з абразом. Далей рушыла Найсьвяцейшая Панна ў цёмны і густы бор, а дрэвы і кусты, кланяючыся Ёй, уступалі дарогу. Нарэшце Марыя стала пры дзьвюх невялікіх елачках і тут указала месца, дзе павінен стаць вялікі алтар зь яе выявай ў пабудаванай Песьляком капліцы. Мікалай ня мог паверыць, што Маці Божая выбрала сабе гэта бязьлюднае месца сярод цёмнай пушчы на сваю сьвятыню. Яшчэ цяжэйшым для разуменьня было тое, што менавіта ён меў для Яе збудаваць санктуарый, міма таго што нічога ня меў. Марыя прачытала яго думкі, і зноў так прагучаў найцудоўнейшы голас Пані:

“Не клапаціся пра гэта, што загадваю табе будаваць касьцёл у глухой пушчы. Спраўлю, што нават тут людзі штодзённа будуць Мяне вітаць. Ведаю таксама, што маеш вельмі мала грошай, толькі 12 злотых, але гэтага хопіць, каб паставіць крыж. Спраўлю таксама, што на пабудову касьцёла будзеш мець кожны дзень нейкую ахвяру ад маіх верных. Гэта месца назавеш Барунамі. Тут заўсёды будуць аказаны вялікія ласкі маім людзям, якія будуць да мяне маліцца”.

ПРАЦЯГ БУДЗЕ :)

Аўтар: кс.Люцыян Дамброўскі

Фота: кс.Алег Пятрашка

Перакладчык: Дарыя Дамброўская

кс. Алег Пятрашка

* Усе апісаныя падзеі ўзяты з кнігі "Мора ласкаў і шчодрасьці Божай, у Пушчы Барунскай плывучых, гэта цуды найсьвяцейшай Пані Барунскай у Барунах дасьведчаныя, а празь мяне Лявона Кішку, Біскупа Уладзіміраўскага і Брэсцкага, апата Супрасьльскага, правінцыяла Закону Васілія Вялікага, на сьвет дзённы выстаўлена і да друку аддадзена ў годзе Нараджэньня Сына Божага 1712 дня 12 верасьня. У Супрасьлі ў тыпаграфіі Айцоў Базыліянаў Унітаў".